• Sanat bir insan hakkı mıdır? Sanata erişime yönelik tanımlı bir insan hakkı var mı?

Sanat kendi başına bir insan hakkı olmasa da, fikirlerin kültürel ve sanatsal pratikle ifade edilmesi bir kişinin sanatsal ifade ve sanatsal yaşama katılma özgürlüğü hakkına saygı duyulması, korunması ve yerine getirilmesi olarak değerlendirilir. (İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Madde 27/1).

• Hukuki destek alabilir miyiz? Örneğin bir Hidroelektrik Enerji Santrali projesine karşı çıkmak üzere destek alabilir miyiz?

Evet, mahkeme nezdinde insan hakları alanındaki şikâyetinizi, bu şikâyetin insan hakları izleme inisiyatifinin bir parçası olarak kullanılması söz konusu olduğunda, şikâyetinizin haklılığını daha iyi kanıtlamak üzere bir insan hakları hukuku uzmanının yardımını isteyebilirsiniz. Ancak Etkiniz  AB Programının uygulama süresinin sonu olan 2021 Ocak ayından sonraya kalabilecek  dava süreçlerinde destek sunamamaktadır.

• Yüksekova’da sokağa çıkma yasağı sonrasında görülen kirlilik ve düzensizlik yaşam standartlarımızı düşürdü. Sağlık sorunlarının sayısında artış görülüyor. Bu konularda nasıl destek alabiliriz?

Kayıtlı bir STÖ olarak oluşan kirlilik ve alınan güvenlik tedbirlerinin farklı hak sahiplerinin (çocuklar, engelliler, kadınlar gibi) yaşantıları üzerindeki etkilerini ve bu grupların eğitim, sağlık, uygun yaşam standardı, işçi hakları gibi haklarını insan hakları bağlamında izleyebilirsiniz. Etkiniz AB Programı bu konuda insan hakları izleme faaliyetlerinizin bir kısmını destekleyebilmektedir. Destek talebinizi tasarlamanıza yardımcı olacak tüm rehberlere Destekler sayfamızı ziyaret ederek ulaşabilirsiniz.

• İfade özgürlüğü ve basın özgürlüğü insan hakları olarak değerlendirilir mi? Biz gazeteciler davaları (basın davalarını) izlersek masrafları (ulaşım, konaklama) öder misiniz?

İfade özgürlüğü ve basın özgürlüğü demokratik bir toplumda kesin olarak temel insan hakları olarak görülür. Ancak izlenen tüm mahkemeler ve davalar insan hakları izleme olarak nitelendirilemeyebilir. Etkiniz AB Programı STÖ temsilcilerinin basın mensuplarının davalarının izlenmesi dâhil olacak şekilde insan hakları izleme faaliyetlerini, izlemede görevlilerin konaklama ve ulaşımını ödeyerek destekleyebilir. Ancak gazeteciler bireysel olarak desteğe başvuramaz. Yalnızca STÖ temsilcileri Etkiniz Bilgi Sistemi üzerinden destek başvurusunda bulunabilir. STÖ temsilcilerinin destek başvurusunda bulunmadan önce tüm rehberleri dikkatle okumaları gerekmektedir.

• Köy okullarında çalışıyoruz. Köy yolunun köprüsü yok, yolun kendisinin de tamir olması gerekmekte. Bunun için destek verebilir misiniz?

Ne yazık ki, Etkiniz AB Programı kalkınma yardımı veya inşaat yapım desteği sağlayamamaktadır.

• Okuduğum üniversitede engellilerin erişilebilirliği konusunda bir rapor hazırladım. Böyle bir çalışma için destek alabilir miyim? Rapora istinaden hareketi destekleyebilir misiniz?

Etkiniz AB Programı bireysel araştırma veya akademik araştırma ve faaliyetleri desteklememektedir. Etkiniz AB Programı Sivil Toplum Kuruluşlarına Türkiye Cumhuriyeti’nin Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi’nin insan hakları izleme ve ihlalleri giderme mekanizmaları gibi uluslararası insan hakları çerçevesine uygunluğunu izlemek üzere destek sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. (Kısa listeye ulaşmak için tıklayın!). Yalnızca STÖ temsilcileri Etkiniz Bilgi Sistemi üzerinden destek başvurusunda bulunabilir.  STÖ temsilcilerinin destek başvurusunda bulunmadan önce tüm rehberleri dikkatle okumaları gerekmektedir.

• Başka bir finansman yoluyla hazırladığımız bir raporumuz var. Bu raporu basmak için sizden destek alabilir miyiz?

Evet, ilkesel olarak, bir insan hakları izleme raporunun basımı için Etkiniz AB Programından destek talep edebilirsiniz.  Ancak aynı eylemin iki farklı kaynaktan fonlanmasını engellemek için rapor baskısının başka herhangi bir fon tarafından karşılanmadığını beyan etmeniz gerekmektedir. Çift fonlama konusunda söz konusu fonun özellikle bir AB fonu olması halinde başvuru yapılamaz ve/veya kabul edilemez.

• Göstergeler hazırlamaya yönelik bir çalışmamız var. Bunun için destek talep edebilir miyiz?

Evet, söz konusu göstergelerin insan hakları standartları temel alınarak insan hakları göstergeleri olarak hazırlanmaları halinde Etkiniz AB Programı desteğine başvurabilirsiniz.

• Daha önce destek aldığımız medya izleme çalışması için destek talep edebilir miyiz?

Etkiniz AB Programı, bir insan hakları izleme eyleminin sürdürülmesine destek sağlayabilir. Buna medya izleme bileşenine sahip olanlar da dâhildir. Ancak, medya izlemesi faaliyetinin kendi başına insan hakları izlemesi olmadığını göz önünde bulundurun. Sadece bir yöntem veya araçtır. Diğer insan hakları izleme yöntemleri ile desteklenmelidir.

• Sivil Düşün gibi film yapımını destekliyor musunuz?

Etkiniz AB Programı film yapımlarını insan hakları izleme faaliyetinin bir parçası olması halinde desteklemektedir. Örneğin, Çocuk Hakları Komitesi örneğinde olduğu gibi Birleşmiş Milletler Antlaşması uyarınca kurulmuş olan organların, bir ülkedeki insan hakları durumu hakkında kısa (5-10 dakika) video raporlar aldığı örnekler mevcuttur. Bazı insan hakları STÖ’leri, insan hakları ihlallerini rapor etmek üzere bunların video belgesellerini kullanmaktadır.

• İnsan hakları izleme faaliyetinin başka bir (insan hakları) izleme çalışmasına (faaliyet veya proje) yol açması halinde devam edebilir miyiz?

Evet, STÖ’ler bir insan hakları izleme eyleminin devamı için destek isteyebilir. Ancak Etkiniz AB Programının bireysel veya akademik araştırma ve faaliyetleri desteklemediğini unutmayın. İnsan haklarının izlenmesi akademik bir faaliyet değildir. Etkiniz AB Programı STÖ’lere Türkiye Cumhuriyeti’nin Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi’nin insan hakları izleme ve ihlalleri giderme mekanizmaları gibi uluslararası insan hakları çerçevesine uygunluğunu izlemek üzere destek sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. (Kısa listeye ulaşmak için tıklayın!)

• Yalnızca Türkiye’deki çalışmaları mı destekliyorsunuz?

Evet, Etkiniz desteği Türkiye’de insan hakları izleme faaliyetlerini güçlendirmek üzere tasarlandı. Bu nedenle, sadece Türkiye’de kayıtlı STÖ’ler Etkiniz desteğinden yararlanabilir. Ayrıca, Etkiniz’in desteklediği her eylem Türkiye’deki insan hakları konularına odaklanmalıdır.

Diğer yandan, STÖ’ler Birleşmiş Milletler veya Avrupa Konseyi gibi uluslararası insan hakları mekanizmalarına erişmek, iletişim kurmak ve onlarla etkileşimde bulunmak üzere destek isteyebilir. STÖ’ler BM insan hakları organlarının toplantılarına katılmak veya uluslararası insan hakları mekanizmalarının uzmanlarını davet etmek gibi uluslararası faaliyetler için ve uluslararası insan hakları eğitim programlarına katılım için de destek isteyebilir.

• Bir ofise ihtiyacımız var, ne yapmamız gerek?

Etkiniz AB Programı destekleri ofis kirası ve faturalarını kapsamamaktadır.

• Bir çalışmanın sadece farklı bir fon sağlayıcı tarafından kapsama alınmayan ve desteklenmeyen kısmını destekliyor musunuz?

Evet, destek istenen kısmın sadece insan hakları izleme ile sınırlı olması koşuluyla Etkiniz AB Programı bir çalışmayı kısmen destekleyebilir.

• Önceki çalışmalar hakkında bir karşılaştırmalı inceleme çalışması yapabilir miyiz?

Evet, Etkiniz AB Programı, insan hakları izleme faaliyetleriyle ile sınırlı kalmaları halinde karşılaştırmalı çalışmaları destekleyebilir.

• Şehrimizde, daha önce başka bir şehirde yürütülen bir izleme çalışması yapabilir miyiz?

Evet, Etkiniz AB Programı, metodoloji açısından en iyi örnek ve uygulamaları kullanmayı veya uyarlamayı teşvik etmektedir.

• Temel kaynaklara ihtiyacımız var. Örneğin, bir metnin çevirisine ihtiyacımız var (tavsiye gibi). Bunun için destek talep edebilir miyiz? Sizden talep edersek çevirileri ORH’ye yüklüyor musunuz?

Evet, Etkiniz AB Programı, insan hakları izleme ile ilgiliyse raporların, tavsiyelerin, mahkeme kararlarının vb. çevirilerine yardımcı olabilir. STÖ’ler bunun için destek isteyebilir. Etkiniz bu çevirileri telif hakkı mevzuatına uygun olmaları halinde İnsan Hakları İzleme Kaynak Merkezine (ORH)  yükleyecektir.

• İzleme kaynak merkezinde yalnızca STÖ’ler mi var yoksa kamu kurumları da var mı?

İnsan Hakları İzleme Kaynak Merkezi sadece STÖ tarafından üretilen belgeler değil, aynı zamanda uluslararası insan hakları izleme mekanizmaları ve hükümetlerin/kamu kurumlarının  insan hakları izleme belgelerini de içerir.

• Destek talep ettikten sonra yanıt ne kadar sürede gelir?

Etkiniz Teknik Destek Ekibi, destek taleplerinin uygunluğunu, teslim tarihi itibariyle aylık olarak değerlendirir. Etkiniz, her ayın 25’ine kadar yapılan destek taleplerinin sonuçlarını en geç bir sonraki ayın 25’ine kadar açıklamaktadır.

• Ne zaman destek talebinde bulunabiliriz?

Yukarıdaki yanıta bakınız.

• Destek talebimiz daha önce tarafınızdan reddedildi. Aynı destek talebini iyileştirerek tekrar başvurabilir miyiz?

Evet, başvurabilirsiniz. Başvuru yapmadan önce destek talebinizi tekrar tasarlamanıza yardımcı olacak tüm rehberleri dikkatle incelemek üzere Destekler sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

• Dezavantajlı gruplarla ilgili çalışmalara başlanma sürecini hızlandırabiliyor musunuz?

Etkiniz acil yardım taleplerini kabul etmemektedir. Ancak, bu tür desteğe ihtiyaç duyan STÖ’ler uygun gerekçeleriyle birlikte Etkiniz Destek Masası (destek@etkiniz.eu) ile iletişime geçebilir.

• Aynı anda iki destek talebi yapabilir miyiz? İkisi de aynı anda kabul edilebilir mi?

Gerekli ve uygun oldukları düşünülürse, evet. Bununla birlikte, Etkiniz Teknik Destek ekibi STÖ’nüzün her iki faaliyeti aynı anda yürütme kapasitesini de sorgulayacaktır.

• Destek talebinde bulunurken her bir faaliyeti ayrı ayrı açıklamamız gerekir mi?

Evet. Her bir etkinliği ilgili bölümün kelime sınırlarına uygun olarak açıklamalısınız.

• “Uzaktan eğitim” destek talebinde bulunurken talep formunda bulunan her soruya cevap vermemiz gerekir mi?

Sadece uzaktan eğitim talepleri için her soruya cevap vermeniz gerekmemektedir. Eğitim talebinizle ilgisi olmadığını düşündüğünüz sorular için ilgili bölümlere “uzaktan eğitim talebi” yazmanız yeterli olacaktır.

• İşaret dili çevirisi için video gerekiyor, bunu destekliyor musunuz?

Evet, Etkiniz AB Programı, video prodüksiyonları, yazılı belgeler ve insan hakları izleme ile ilgili her türlü çıktıya ilişkin engelli dostu girişimi desteklemektedir.

• Kiraları karşılıyor musunuz?

Hayır. Etkiniz, destek alan STÖ için kira veya maaş bordrosu ödemesi yapmamaktadır.

• Bütçe uzun vadeli bir çalışmada nasıl kullanılabilir? Çalışmamız çok aşamalı ve katmanlıysa, bu bütçeyi nasıl kullanacağız?

Etkiniz uygun destek talebi bütçelerine ilişkin tavsiyelerde bulunmuş olup gerekmesi halinde uzun vadeli çalışmalar farklı destek talepleri altında birden fazla parçaya bölünebilir.

• Üç STÖ birlikte destek talep ederse, bütçenin tamamını tek bir çalışma için kullanabilirler mi?

Evet, STÖ’ler birlikte destek talep edebilir; ancak, bütçe sadece Etkiniz MIS sisteminden destek talep eden STÖ’nün harcaması olarak hesaplanır.

• Uzman masrafları 3000 Avro içerisinde mi hesaplanıyor?

Hayır, uzman masrafları Etkiniz’in program bütçesi kapsamına girer ve STÖ’lerin talep ettikleri destek bütçesini etkilemez.

• Bütçe hazırlanırken Avro bozdurmakta hangi döviz kuru kullanılıyor?

Etkiniz AB finansmanıyla yürütülen bir program olup hesaplamada aylık olarak resmi InforEuro döviz kurları kullanılmaktadır.

• KDV’den muaf mısınız?

Evet, Etkiniz AB Finansmanıyla yürütülen bir program olduğundan KDV’den muaftır.

• Bütçe kalemlerini nasıl tahmin ederiz?

STÖ’ler bütçe kalemleri için çeşitli web siteleri kullanabilir veya doğrudan tedarikçi ile iletişime geçebilir, ancak her durumda Etkiniz AB Programı destek talebinde yer alan bütçeleri inceler ve bir destek talebinin uyumlu veya yarı uyumlu bulunması halinde gerekli geri bildirimlerde bulunur.

• Proforma fatura teslim etmemiz gerekiyor mu?

Etkiniz peşin ödeme yapmaz, bu nedenle proforma fatura teslim edilmesi gerekli değildir. Ancak, belirli durumlarda, proforma fatura gerekiyorsa, Etkiniz Teknik Destek Ekibi tedarikçilerle doğrudan temasa geçer.

• Bir uzman talep edebilir miyiz?

Evet, STÖ’leri Etkiniz AB Programından uzman desteği talep edebilir. STÖ’lerin ihtiyaç duydukları farklı alanlardaki uzmanlıklara erişimini sağlamak için Etkiniz uzman havuzu oluşturuldu.

• Hangi konularda uzman talep edebiliriz?

STÖ’ler eğitim; danışmanlık; iletişim; etkinliklerde ve toplantılarda kolaylaştırma veya denetleme; rehberlik/mentorluk desteği; insan hakları hukuku danışmanlığı; değerlendirmenin izlenmesi; etki analizi; çeviri hizmetleri vb. alanlarda Etkiniz Uzman Havuzundan uzman desteği talep edebilir.

• Uzmanları biz mi seçiyoruz yoksa siz mi seçiyorsunuz?

Etkiniz AB Programı, insan hakları ve diğer teknik alanlarda kalifiye uzmanlardan oluşan bir uzman Hhvuzuna sahiptir. Uzman desteği gerekirse, Etkiniz Teknik Yardım Ekibi size havuzdan uzmanlar önerebilir. Ayrıca, STÖ’ler hali hazırda birlikte çalıştıkları uzmanlarla çalışmayı da talep edebilir. Bu gibi durumlarda, Etkiniz teknik destek ekibi STÖ’kerin çalışmak istediği uzman için AB Delegasyonundan yeni onay talep etmek zorundadır.

• Uzun süreli uzman talebi yapabilir miyiz? Örneğin, bir yıl boyunca bir uzmanla çalışabilir miyiz?

Etkiniz, kaynaklarını mümkün olduğunca fazla STÖ’ye destek sağlamak için orantılı bir şekilde kullanmayı hedeflemektedir. Bu nedenle Etkiniz Teknik Destek Ekibi, her uzman desteği talebini çalışmanın içeriği ve ihtiyaçları ile birlikte adil kaynak dağıtımını da gözeterek değerlendirecektir.

• Afrika’da bir çevre konferansına gitmek istiyoruz. Etkiniz’in desteğiyle buna katılabilir miyiz?

Etkiniz, Türkiye’nin, taraf olduğu ve böylece uygulamakla yükümlü olduğu uluslararası insan hakları mevzuatına uyup uymadığını izleyerek insan haklarını durumunu iyileştirmeyi amaçlayan çalışmalar yapan STÖ’lerin izleme girişimlerine destek sağlar.

Sivil Toplum Örgütleri:

• Çalışmalarının BM, Avrupa Konseyi ve diğer benzer uluslararası insan hakları izleme mekanizmalarda yer almasını sağlamak;
• BM ve Avrupa Konseyinde, AB Üye Devletler, Aday Ülkeler, Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı (ENPI) ülkeleri, Avrupa Ekonomik Alanı ve Avrupa Ortak Pazar* ülkelerindeki toplantılar, raporlama oturumları veya bire bir görüşmeler gibi uluslararası insan hakları mekanizmalarına erişmek;
• Önceden hazırlanmış bir insan hakları izleme raporunu sunmak üzere uluslararası insan hakları izleme mekanizmaları tarafından düzenlenen konferanslara katılmak;
• Uluslararası insan hakları mekanizmalarını hedefleyen savunuculuk etkinliklerini yurt dışında düzenlemek;
• İnsan hakları izleme kapasitelerini geliştirmek için özel olarak düzenlenen uluslararası eğitimlere/kurslara katılmak için destek talebinde bulunabilir.

Not: Etkiniz Kovid-19 pandemisi koşullarında sadece uzaktan eğitim ve görüşme taleplerini değerlendirmekte, yukarıda sayılan ulaşım ve yüz yüze görüşme gerektiren etkinliklere pandemi süresince destek verememektedir.

*AB Üye Ülkeleri: Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, Birleşik Krallık.

Aday Ülkeler: Arnavutluk, Bosna Hersek, Karadağ, Kosova, Makedonya, Sırbistan, Türkiye. ENPI Ülkeleri: Azerbaycan, Beyaz Rusya, Cezayir, Ermenistan, Fas, Filistin Bölge Otoritesi, Gürcistan, İsrail, İsviçre, İzlanda, Libya, Lübnan, Mısır, Moldova, Norveç, Suriye, Tunus, Ukrayna, Ürdün.

Avrupa Ekonomik Alanı (EEA): İzlanda, Lihtenştayn, Norveç.

Avrupa Ortak Pazarı: İsviçre

• İsveç’te ülke içinde yerinden edilmiş kişilerden oluşan bir organizasyon var ve bu organizasyon sayesinde dünyanın her yerinden kuruluşlar yılda iki kez bir araya geliyor. Dernek olarak bu konferansa katılmak için destek alabilir miyiz?

Yukarıdaki yanıta bakınız!

• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gibi uluslararası platformlara ( erişmek için destek talep edebileceğimiz mekanizmalar var mı? Bu mekanizmalara erişim üzerinde çalışmak istiyoruz. Bu mekanizmaları diğer STÖ’ler için erişilebilir hale getirmek istiyoruz. Bunun için destek alabilir miyiz?

Evet kesinlikle! Etkiniz AB Programı desteklerinin odağında tam da bu amaç yer alır.

• Buna uluslararası mekanizmalara yapılabilecek çalışma ziyaretleri dahil mi?

Evet, uluslararası insan hakları izleme mekanizmalarına yapılan çalışma ziyaretlerini içerebilir. Bu mekanizmalara dair listeye erişmek için tıklayın!

Bununla birlikte, STÖ’nün daha önceden insan hakları izleme faaliyetleri yürütmüş ve raporlama yapmış olduğunu ve böyle bir çalışma ziyaretinin savunuculuk açısından katma değer yaratacağını göstermesi gerekmektedir.