#BirazDahaAçarMısınız Nedir bu Kural 9.2?

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin kararların infazının ve dostane çözüm şartlarının denetlenmesine ilişkin STÖ’lere dair 9.2 sayılı kuralı (AKBK Kural 9.2)

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin kararların infazının ve dostane çözüm şartlarının denetlenmesine ilişkin STÖ’lere dair 9.2 sayılı kuralı (AKBK Kural 9.2) ile ilgili ayrıntılı bilgiyi #BirazDahaAçarMısınız? kampanyasında sizler için derledik.

AKBK Kural 9.2

Avrupa Konseyi* insan hakları sisteminin parçası olan üye devletler, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM ya da Mahkeme) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS ya da Sözleşme) ihlal edildiğine dair kararlarına uymayı Sözleşme’nin 46. ve 39.4. maddeleri gereği taahhüt etmişlerdir. Gerekli infaz tedbirlerinin üye devletler tarafından alınması, 46 üye devletin hükümetlerinin temsilcilerinden oluşan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi (AKBK) tarafından denetlenmekte ve Mahkeme Kararlarının İnfazı Dairesi (İnsan Hakları ve Hukukun Üstünlüğü Genel Müdürlüğü) tarafından desteklenmektedir. Bu çerçevede, sivil toplum örgütleri (STÖ’ler), Sözleşme’nin 46. Maddesinin 2. paragrafı uyarınca AKBK’ye kararların infazına ilişkin bildirimler sunabilirler. Peki, Kural 9.2 Sunumları nedir? İnsan hakları izleme ve savunuculuk aracı olarak ne kadar önemli? STÖ’ler bu mekanizmayı nasıl kullanabilir?

*Türkiye, 13 Nisan 1950’den bu yana Avrupa Konseyi üyesidir.

Nedir?

AKBK’nin üye devletlere dair AİHM kararlarının infazını denetleme sürecine STÖ’lerin doğrudan katılımını sağlayan bir uluslararası insan hakları izleme mekanizmasıdır. Bu sayede STÖ’ler AİHM kararlarının uygulanmasıyla ilgili uluslararası ve ulusal alanda savunuculuk yapabilmektedir.

Önemi

Devletlerin tespit edilen ihlâlleri gidermek ve bir daha ihlâl olmamasını sağlayacak kanuni ve siyasi ortamı yaratmak için yasal bir yükümlülüğü vardır. Bu konuda kullanılacak tedbirler ise AKBK’nin gözetimi altında ilgili devlet tarafından belirlenir. Ancak, AKBK ihlâlleri gidermek ve bir daha ihlâl olmasını engellemek için gerekli tedbirlerin alınıp alınmadığını sadece üye devletlerin sunduğu raporlardan yeterince iyi göremeyebilir. Bu nedenle, bu konuda STÖ’lerin denetleme sürecindeki davalar ile ilgili Kural 9.2 gereği rapor hazırlayıp sunmaları, ulusal düzeyde insan haklarının korunması, hesap verebilirlik, adaletin yerine gelmesi ve hukuk devletinin işlerlik kazanması için hayati önemdedir.   

STÖ’ler nasıl kullanabilir?

AKBK Kural 9.2 sunumları, üye devletlerde AİHM tarafından belirlenmiş ve yapısal ve/veya sistemik problemlere ilişkin hukuk reformu ya da büyük politika değişikliği yaratabilir. Kural 9.2, öncelikle emsal yaratan ve/veya tekrarlayanlar olmak üzere izleme altındaki insan hakları davalarına dair önlemlerin hayata geçmesi için STÖ’ler tarafından kullanılabilir.

Raporlama: STÖ’ler AKBK’ye, ilgili devletler tarafından önde gelen/ tekrar eden/ izlemeye alınan tüm davalarda gündeme getirilen insan hakları yükümlülüklerinin uygulanmasına ilişkin analitik raporlar sunabilir. 

Oturumlara katılım: STÖ’ler AKBK’nin bazı oturumlarına katılabilmektedir. Bu sayede AİHM kararlarının ülkede uygulanmasına ilişkin sorunları gündeme getirebilirler.

AKBK Kural 9.2 ile ilgili daha fazla bilgiye nereden ulaşılabilir?

Bu süreçte STÖ’ler aşağıdaki örgütlerden ve kaynaklardan bilgi alabilirler:

#BirazDahaAçarMısınız? kampanya serisinin diğer içeriklerini incelemek için tıklayın: https://etkiniz.eu/blog/biraz-daha-acar-misiniz/

◀öncekine git
sonrakine git▶